Sandra Jacobs, Talent Manager van Mensura-Certimed en Françoise De Potter, leefstijlconsulente en verpleegster bij Mensura, geven hun tips & tricks over het opzetten van een succesvol welzijnsbeleid.
Auteur: Tiffany Motton.
In 1996 werd in België de wet van welzijn op het werk geïntroduceerd. Dat wil zeggen dat deze wet 25 kaarsjes mocht uitblazen in 2021. Het was een hervorming van een beleid rond ‘arbeidsomstandigheden’ naar fysiek en mentaal ‘welzijn’. Dat was toen nog erg vernieuwend, omdat er voor het eerst ook gesproken kon worden over zaken als gezondheid, ergonomie, hygiëne en psychosociale aspecten.
25 jaar later, en nog steeds gaan sommige werkgevers niet verder dan het louter vervullen van de wettelijke verplichtingen. Mensura wil hier als externe dienst voor preventie en bescherming een rolmodel in zijn.
Sandra Jacobs, Talent Manager bij Mensura-Certimed, legt uit.
"Om de paar jaar organiseren we een meting bij onze werknemers. Deze meting, onze Vitality Scan, brengt verschillende aspecten van levensstijl in kaart: beweging, roken & alcohol, voeding en ontspanning. Na jaren van werken op welzijn, bij onszelf en bij onze klanten, is dat toch een van onze grootste learnings: een goed beleid is gestoeld op noden."
Vertel eens over de lancering van deze scan en enkele verrassende resultaten?
Sandra: “Deze Vitality Scan werd warm onthaald bij onze medewerkers en we haalden er veel eerlijke feedback uit. De overgrote meerderheid (85%) kijkt echt naar zijn werkgever om advies te geven op vlak van beweging, voeding en gezonde levensstijl. Dat is belangrijk omdat het ons echt een mandaat geeft om hiermee aan de slag te gaan.
"Slechts één derde van onze collega’s geeft aan voldoende te bewegen. 80% heeft bovendien interesse om deel te nemen aan georganiseerde beweegactiviteiten. Niet alleen bewegen, maar ook voeding wordt als belangrijk ervaren. Onze medewerkers schuiven gezonde voeding en voldoende water drinken naar voren als prioriteit."
"De vragen over roken stelden ons gerust dat wij met 8,2% ver onder het gemiddelde zitten van het Belgische cijfer (20%). Het hoofdstuk over alcohol toonde ons dat slechts de helft van de medewerkers vindt dat wij hier op moeten inzetten."
"Het ontspanningsluik toont gemengde resultaten, waar de helft zich thuis kan ontspannen en dus geen nood heeft aan georganiseerde ontspanning vanuit de werkgever."
"Het fijne aan de Vitality Scan is dat we zowel de feiten als de interesses bevragen. Zo hebben we niet alleen concrete cijfers die mogelijke aandachtspunten kunnen zijn; maar meteen ook een indicatie van waar onze medewerkers mee aan de slag willen gaan. Een welzijnsbeleid is slechts effectief als het ook aansluit bij de interessesfeer van werknemers. We wisten dus heel duidelijk waar we eerst mee aan de slag moesten: beweging en gezonde voeding.”
Heb je dan een big bang gedaan of ben je klein begonnen?
Sandra: “We hadden een groot plan met verschillende kleine activiteiten. Na drie jaar Vitality@Mensura heb ik wel geleerd dat je ook niet té veel mag organiseren. De mensen moeten ook gemotiveerd blijven. We hebben enkele acties ook gekoppeld aan een goed doel. Dat gaf ook enorm veel energie om het thema te laten leven binnen de organisatie.
"Verder hebben we het thema en de activiteiten ook heel visueel gemaakt met hulp van onze partner EnergyLab. Wanneer we rond beweging iets deden, konden onze medewerkers dit tracken met hun smart devices en capteren in het platform van EnergyLab. Zo konden we challenges doen tussen teams."
"Zo hebben we onlangs de Coastal Walk Challenge gedaan, waar elk team wandelingen kon tracken. Het doel was om de kustlijn van België in aantal kilometers af te wandelen. Dat werd enorm gesmaakt door de collega’s!"
"We lanceerden ook de Mensura-drinkbus die we aan verschillende thema’s konden linken: gezonde voeding, voldoende water drinken, gehydrateerd blijven tijdens het bewegen.”
Dat klinkt allemaal heel mooi. Blijft het thema dan leven of is er enkel interesse tijdens zo’n challenge?
Sandra: “Door challenges af te wisselen met kleine initiatieven blijft het leven. Het is wel heel belangrijk dat je ambassadeurs kan aanstellen voor elke challenge. Deze ambassadeurs zijn dan bereikbaar voor vragen en laten in hun regio het thema leven."
"Ik heb ook geleerd dat je wel ambitieuze challenges mag stellen maar de drempel best zo laag mogelijk houdt. Zo spreken we niet over sporten maar over bewegen. We spreken niet over 2,5 liter water drinken, maar geven een drinkbus als 'nudge'. We meten geen individuele prestaties maar moedigen teams aan om samen mee te doen. En heel belangrijk: we stoelen élke actie op de resultaten van het ‘Interesses’ luik uit de Vitality Scan.”
Een heel mooi voorbeeld, dank je Sandra!
We spraken ook nog met Françoise De Potter. Zij is leefstijlconsulente en verpleegster bij Mensura-Certimed. Zij adviseert klanten die aan de slag willen gaan met een welzijnsbeleid.
Ook Françoise begint steeds met een meting. Wanneer werkgevers opmerken dat zij een hiaat hebben in hun welzijnsbeleid, kunnen hun werknemers beroep doen op een gepersonaliseerde lifestyle screening en Multiscan analyse. Deze tool mikt op het bewust worden van hun levensstijl en de impact hiervan op de werkprestaties. Zij merkt dat de visualisatie hiervan een groot effect heeft op de bewustwording.
Vooraleer werknemers bij haar langskomen, vraagt Françoise dat zij de Multiscan-vragenlijst invullen. Ze ziet elke keer weer hoe het invullen van die vragen al iets verandert in de hoofden van de mensen. De bewustwording wordt dan verstevigd door de consultatie achteraf. Ze vertrekken uit iets heel concreet en het advies is op maat van de werknemer.
Werkgevers kunnen dan vanaf 50 deelnemers ook een groepsrapport opvragen. Ze ziet dat werkgevers die hier bewust mee bezig zijn, ook beter scoren qua productiviteit en minder verzuim. Ze beschrijft de lifestyle screening dan ook als een preventieve welzijnsanalyse.
Françoise, zie jij een aantal tendensen de laatste jaren verschijnen?
Françoise: “Jazeker! Mensen zijn meer en meer begaan met hun voeding. Dat is volgens mij onder andere het gevolg van het telewerk. Mensen zijn niet meer twee uur onderweg en kunnen plots uitgebreider ontbijten. Een gebalanceerd ontbijt met fruit, yoghurt, vezels, is niet meer onhaalbaar. Tegelijkertijd is er meer mogelijkheid tot snacking. De keukenkasten zijn veel dichterbij. Doordat de sociale controle wegvalt, durven mensen wel eens te aperitieven om 17 uur. Dat is een moeilijke balans. Ik verwacht dat de aandacht voor voeding nog gaat toenemen want ook in de media zie je het: veggie en vegan, de nutriscore. Het is écht here to stay."
“Het telewerk heeft nog een andere implicatie: verhoogde aandacht voor ergonomie. We zitten nu nog in de awareness-fase. Op consultatie krijg ik zo veel rug-, nek- en polsklachten te horen. Als je dan doorvraagt, blijkt dat mensen vaak op een krukje aan de keukentafel werken. Op hun laptop, zonder tweede scherm. Dat heeft een enorme impact op de wervelkolom en mensen beseffen dat niet altijd."
"Het sedentaire moet echt doorbroken worden. Op kantoor zijn de afstanden meestal groter. Eens naar de printer wandelen, de koffiemachine, de wc’s. Thuis heb je dat minder. Het inplannen van beweging in de agenda wordt dan een must."
"Werkgevers zijn vaak aarzelend om ergonomisch materiaal te voorzien voor hun medewerkers, maar uitval door rugklachten wordt echt een groot probleem. Het begint ook vaak klein: verminderde productiviteit door een ontstoken pols is hier ook een rechtstreeks gevolg van. Ik raad werkgevers dan ook echt aan om dit als kanarie in de koolmijn te beschouwen.”
Welke tips heb jij voor werkgevers die aan de slag willen gaan met een welzijnsbeleid?
Françoise: “Ik kan dit alleen maar aanmoedigen. Een werknemer die zich goed in zijn vel voelt, heeft minder klachten, en kan langer blijven werken. Er is minder ziekteverzuim én een stabiele productiviteit, dus het is écht win-win. Zeker nu telewerk een vaste waarde wordt."
"Ik raad werkgevers ook aan om het totale plaatje in beeld te brengen. De welzijnswet kent verschillende aspecten en dat kan soms een hoge berg lijken om te beklimmen. Werkgevers focussen dan soms enkel op arbeidsomstandigheden want ze denken; “Dat zijn quick wins”. Maar ook op andere domeinen liggen er quick wins. De meerwaarde ligt in een consistente aanpak."
"Een consistente aanpak is trouwens niet alleen over de welzijnsdomeinen heen, maar ook over de tijd. Het opbouwen van kleine rituelen bijvoorbeeld, is beter dan één keer een big bang."
"Welzijn moet ook gestoeld zijn op een authentieke bekommernis om mensen. Als een werknemer langdurig uitvalt bijvoorbeeld, toch een keer een telefoontje en vragen hoe het ermee gaat. Hoe verwacht je anders dat die zich gaat voelen bij terugkomst, na zo lang verwaarloosd te zijn? Want dat is het eigenlijk he. Géén welzijnsaanpak? Dan ben je niet echt bezig met je werknemers.”
Daar kan ik het alleen maar eens mee zijn. Dank je Sandra en Françoise voor jullie tips & tricks rond het opzetten van een welzijnsbeleid.
Geen welzijnsbeleid = verwaarlozing?